İstanbul Üsküdar Nasıl Bir Yer?

İstanbul Üsküdar Nasıl Bir Yer?

Yaklaşık 6 senedir Istanbul Üsküdar’da yaşıyorum. Burası yarım milyondan fazla nüfuslu, büyük ve enteresan bir ilçe ve tarihi merkez mahallerinin bulunduğu bölüm de aynı adı taşıyor. Birçokları için Üsküdar AKP’nin kalesi ve muhafazakar insanların yaşadığı bir yer ve fazlaca bir Anadolu kasabası veya şehri havası da var. Konumu çok merkezi, resmen Istanbul’un orta yerinde, haritada bakacak olursanız. Boğaz Köprüsü semtin hemen yakınından geçiyor, daha doğrusu Üsküdar ilçe sınırları içinden.

Üsküdar’dan Ulaşım

Beşiktaş’a vapurla 8-10 dakikada, Kabataş’a 6-7 dakikada, Eminönü tarafına da yaklaşık 15 dakikada vapurla ulaşıyorsunuz. Ve 4 dakikada da Marmaray Tüneli ile Sirkeci ve Yenikapı taraflarına varabiliyorsunuz. Meydanı’nda 5-10 senedir hummalı çalışmalar devam ediyor Marmaray yapımı yuzunden ve trafik keşmekeş halindeydi. Marmaray açılalı bir iki sene oldu, şimdi de meydandaki Belediye binasının yıkılması ve Kaymakamlık arkasına Çavuşdere Caddesi’ne taşınması işlemi gerçekleştirildi. İnşaat çalışmaları hala hızla devam ediyor, sanırım Taksim gibi büyük bir meydan yapılacak.

Üsküdar’da Gezmek ve Yaşamak

Beyoğlu ve Sultanahmet dışında degişik bir yer ve yerli halkın yaşayış şeklini görmek isteyen yabancı turistler açısından bakıldığında, Üsküdar’da görecek epey şey var. Istanbul’da merkezi ve enteresan tarihi kimliği ve karakteri olan bir yerde oturmak isteyenler açısından bakıldığında da Üsküdar çok iyi bir yer.

 

Kira ve satılık ev fiyatları hemen karşıdaki Beşiktaş’a göre mesela çok uygun, Kadıköy’den de daha ucuz. Karadeniz kökenli muhafazakar sayılır / dindar halk dışında, ilçedeki ve karşı taraftaki üniversiteler ve okullar sebebiyle epey bir öğrenci nüfusu var. Şimdilerde de her türden insan var diyebilirim ama karşıdaki bazı semtlerin karışıklığı da yok.

Üsküdar’daki Tarihi Kiliseler

Oturduğum eve yakın 3 tane kilise var ve bunlardan en yakın olanı Surp Garabed (Saint John the Baptist) Ermeni Kilisesi, kocaman ve içerisi epey bir sanat şaheseri durumunda görkemli bir yapı. Diğer ikisi de İlya Profiti- Prophet Elijah Rum Ortodox Kilisesi ve Selamı Ali’deki Surp Haç- Holy Cross Ermeni Kilisesi. Yine Uskudar’a bağlı Kandilli’de Khristos Rum Ortodoks Kilisesi ve Surp Yergodasan Arakelots- Twelve Apostoles Ermeni Kilisesi, ve Kuzguncuk’ta Surp Krikor Lusavoriç- Saint Gregory the Illuminator Ermeni Kilisesi bulunuyor. Kuzguncuk’ta dört kilise ve iki sinagogun yan yana bulunmaları da son derece ilginç.

Üsküdar Mezarlıkları

Bağlarbaşı’nda bir Rum Ermeni Mezarlığı ve daha aşağıda Uskudar merkeze inerken Bülbülderesi Mezarlığı var ki buradaki birçok mezar taşı sanat eseri değerinde. Karakaşlar cemaatinin ve Sabetaistler’in mezarlığı olarak bilinir ve görülmeye değer çok enteresan bir mezarlık. Ve Selanikliler’in yoğunlukta olduğundan yanındaki sokağın da adı Selanikliler Sokağı.

Bu mezarlıktaki taşlar kıbleye doğru bakmıyor birçoğu, üzerlerinde ölenlerin fotoğrafları ve gizemli sözler ve dizeler var. Meşhur Karacaahmet Mezarlığı da burada ve dünyanın da en büyük mezarlıklarından biri. Ayrıca yürüyüş yapılabilecek çok güzel bir park durumunda, eğer mezarlıklardan ürkmüyorsanız. Acıbadem’e ailemin evine giderken genelde kestirme ve güzel olduğundan Karacaahmet Mezarlığı’nı kullanıyorum. İçinde de modern ve enteresan sayılır mimariye sahip Şakirin Camisi var.

Üsküdar’ın Tarihi

Üskudar MÖ 7. yüzyılda kurulmuş, yani karşıdaki Byzantium’dan onlarca yıl önce. Tarihi önemi her açıdan çok büyük ve Istanbul 1453’te fethedilmesine rağmen, Üsküdar 1352 senesinde Türkler’in eline geçmiş. Çok fazla sayıda tarihi cami, külliye, çeşme, tekke, dergah, ve diğer mimari eserler mevcut. Sultan Abdülaziz Av Köşkü, Adile Sultan Kasrı, Çamlıca Kasrı, Beylerbeyi Sarayı, Mehmed Paşa Sarayı, Hacı Ahmed Paşa Sarayı, Şahkulu Dergahı ve ilçenin simgesi olan Kız Kulesi de burada. Değerleri milyonlarca ve on milyonlarca dolarla ölçülen çok sayıda yalı mevcut Üsküdar sınırları içinde.

Üsküdar Korular ve Parklar

Üsküdar, İstanbul’un en eski yerleşimlerinden ve çok sayıda rastgele dikilmiş binalar görürsünüz ama aynı zamanda İstanbul’un en yeşil ilçelerindendir. Mesela benim oturduğum yere yürüme mesafesinde olan ve Boğaz’a karşı çok güzel manzaraları olan Fethipaşa Korusu, Validebağ Korusu, Küçük Çamlıca Korusu, Koşuyolu Parkı ve Karacaahmet Mezarlığı var. Bunların dışında sokak aralarında küçük bir sürü park görebilirsiniz.

Otogar ve Metro Ulaşımı

Sirkeci ile Harem arasında arabalı vapurlar halen çalışıyor. Harem Otogarı, Anadolu yakasının ana otobüs terminali ve eskiden bütün otobüsler burdan kalkar veya buraya uğrarken, şimdi başka noktalar da mevcut otobüs firmaları için merkez konumunda olan. Marmaray 2013 senesinde tamamlandı ve Üsküdar yine şehrin ulaşım merkezi konumuna geldi. Üsküdar ve Çekmeköy – Sancaktepe arasındaki yeni insansız metro deneme sürüşlerine başladı ve bu yıl içinde açılıyor.

Üsküdar’da Ev Fiyatları

Ben burada yaşamaktan memnunum genel olarak. Tabi çevrede biraz varoşluk ve çarpık kentleşme de var ama sürekli bir yenileme ve restorasyon çalışmaları görüyorum senelerdir. Emlak fiyatları ve kiralar genel olarak, eski olmasına rağmen metrekare bazında Istanbul ortalamasının üzerinde. Ama hemen karşıdaki Avrupa yakasındaki semtlerin de yarı fiyatına. Binalar genelde bitişik nizam ve belli fiyatlar çerçevesinde Boğaz manzaranız olması biraz zor, evlerin çok büyük yüzdesinde güzel manzara var, ama fiyatlar da epey yüksek oluyor.

1926 yılına kadar Üsküdar il statüsündeydi Beykoz ve Kadıköy’ü de içine alan. 1930’da bu iki ilçe Üsküdar’dan ayrıldı, daha sonra da 1987’de Ümraniye ayrıldı. En son da 2008 senesinde Fetih ve Örnek mahalleleri Üsküdar’dan ayrılarak Ataşehir’e bağlandı. Bazıları için Üsküdar, sahildeki Ümraniye ve muhafazakar kesimin akşam ve hafta sonları gezme yeri. Çünkü sahilde harika Istanbul manzaraları var ve deniz kenarı boyunca cafeler, çay bahçeleri ve gezen kalabalıklar görüyorsunuz. Muhafazakar kesimi sevmeyen Kadıköy tarzı insanlar için de burası ulaşım transferi nedeniyle vapur ve metroyla geçerken mecburen uğranılan yer.

Eskiden Istanbul’un çok asil semtlerindenken, şehrin yoğun göç aldığı donemden itibaren Uskudar epey ihmal edilmiş ve epey bir çarpık kentleşme baş göstermiş. Ama yine Istanbul’un hemen hemen başka hiçbir yerinde olmayan bir özelliği var Üsküdar’ın, burada 4-5 kattan daha yüksek bina görmeniz zor. Bütün binalar bir uyum içinde ve bazıları çirkin de olsa maximum 4-5 katlı. Yani 3 katlı, 15 katlı, 8 katlı, 20 katlı karmaşası yok. Oturduğum sokak çok öyle güzel değil ama dışarı çıkar çıkmaz yürürken onlarca tarihi eser görüyorsunuz.

Üsküdar Çarşı ve Hastaneler

Sokaklar sürprizlerle dolu ve sadece apartmanlardan ibaret değil. Bir defa herşeyin elinizin altında olması çok güzel. Eğer yemek yapmayı seviyorsanız, Üsküdar’da çarşı pazar çok iyi ve birçok şeyi daha ucuza ve taze alabileceğiniz dükkanlar ve pazarlar mevcut. Bir sürü özel ve devlet hastanesi var Üsküdar’da: Academic Hospital, Özel Selimiye, Mihrimah Sultan, Yunus Emre, Göz Hastaneleri- Anatolia, Dünya ve Avrupa, Esteworld Estetik Cerrahi, Haydarpaşa Numune, Üsküdar Devlet, Zeynep Kamil, GATA, Üsküdar Üniversitesi, Başkent Üniversitesi ve diğer birçok hastane de burada. Birçoğu da bana maximum 15-20 dakika yürüme mesafesinde.

Turistler İçin Üsküdar

Çok yakın olmasına rağmen Üsküdar karşıdaki Beyoğlu ve Sultanahmet bölgelerine nazaran turistlerin pek sık gelmediği bir yer. Türkiye’de son bir iki yıl içinde olan darbe girişimi ve birçok terör saldırısından sonra da bu taraflarda çok nadir batılı turist görür oldum. Buraya yolu düşen turistler için de hiç beklemeyecekleri düzeyde güzellikler ve otantik bir tecrübe bekliyor.

 

Mesela Üsküdar’da pek çok sayıda tarihi hamam mevcut ama bu hamamlar yıkanmak ve rahatlamak için kullanılıyor, turistlere gösteriş yapmaktan ziyade. Üsküdar’ın ara sokaklarına girip şirin dükkanları gezerken, turistleri alış veriş yapmaları için rahatsız edecek pek kimse de bulunmuyor. Ödeyecekleri fiyatlar da yerli halkın ödediği fiyatlarla aynı.

Burası koca İstanbul şehrinin ortasında bir Anadolu kasabası görüntüsünde. Yani İstanbul’u tipik turist atraksiyonlarının ötesinde tanımak, şehrin en güzel manzaralarını görmek ve yerel halkın nasıl yaşadığını biraz anlamak istiyorsanız, ve tarihi dokuya önem veriyorsanız Üsküdar tam size göre. Yurt dışından ilk taşındığım zamanlar Kadıköy Acıbadem’de ailemin yanında kalırken ve karşıya geçerken Üsküdar’ı biraz gezme şansım olmuştu. Şehir merkezinden fazla uzaklaşmadan ve araba satın almaya gerek kalmadan, nereye gücüm yeter acaba diye bakarken Üsküdar’la aşinalığım arttı.

Üsküdar’da Yaşanır mı?

Muhafazakarlığından dolayı sevmeyen bir sürü İstanbullu’nun aksine ben Üsküdar’ın sokaklarında gezmekten epey keyif aldım. Ve ben burada yaşayabilirim düşüncesi ve isteği direk oluştu. Tabi ki kafa yapısı ve komşular olarak belki bir Cihangir, Beşiktaş, Kadıköy Moda vs. daha çok uyardı ama oraların emlak satın almak için fiyatları epey yüksek ve borca da girmek istemiyordum.

Ama Üsküdar’ın da pek oralardan kalır yanı yok, hatta daha şirin ve otantik, ve daha özgün bir yer diyebilirim. Mesela karşıya geçip geldiğim zaman, bir rahatlama geliyor içime sokaklar daha sakin ve daha temiz olduğundan. Hatta biraz sayfiye yeri gibi geliyor ilk başta. Burada insanın içini ısıtan sadece buraya özgü birşeyler var, şehrin en pahalı semtlerine gittiğiniz zaman dahi bulamayacağınız.